Pensioenvoordelen

Pensioen komt van het latijnse woord ‘Pensio’ dat letterlijk uitbetaling betekent. Het ouderdomspensioen, nabestaandenpensioen of arbeidsongeschiktheidspensioen betaalt uit bij ouderdom, overlijden of arbeidsongeschiktheid. Deze pensioenen vullen de sociale verzekeringen, de Algemene Ouderdomswet (AOW), Algemene Nabestaandenwet (ANW) en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), aan. Bij pensioen wordt er pas belasting betaald als de pensioengerechtigde ervan geniet. Hoe het belastingtechnisch werkt wordt in het artikel Belastinguitstel stimuleert pensioenopbouw behandeld (omkeerregel). In dit artikel ga ik dieper op de verschillende onderdelen van een goed pensioen in. Ook wel pensioenpijlers genoemd.  

De pensioenpijlers als volgt ingedeeld:

1. AOW
2. Werknemerspensioen
3. Privé aanvullingen

Eerste pijler, de basis

Als een werknemer tot AOW-leeftijd minimaal 50 jaar ingezetene in Nederland is geweest ontvangt hij een AOW-uitkering. Voor ieder ontbrekend jaar wordt de AOW-uitkering met 2% gekort. Meer daarover is te lezen in het artikel ‘Wereldreis kort AOW‘.

Een AOW-uitkering verzorgt een inkomen op sociaal minimumniveau, net zoals een ANW-uitkering voor de langstlevende partner en een WIA-uitkering bij arbeidsongeschiktheid. Het zijn inkomensvoorzieningen die de eerste pijler vormen en waar geen pensioenkapitaal voor is opgebouwd.

Omslagstelsel

Voor de AOW wordt geen pensioenkapitaal gereserveerd. De AOW wordt betaald uit de lopende premieontvangsten en voor inmiddels 50% uit de algemene middelen. Deze financieringsvorm heet een omslagstelsel. Meer over deze financieringsvorm in het artikel ‘Wie betaalt de AOW‘. Anders dan het werknemerspensioen (2^e pijler). In de tweede pijler is er sprake van een kapitaaldekkingsstelsel. Een kapitaaldekkingsstelsel houdt in dat er daadwerkelijk een pensioenkapitaal voor later wordt gereserveerd.

Ontwikkeling AOW-leeftijd

De AOW-leeftijd ontwikkelt zich. De AOW-leeftijd stijgt met 8 maanden als de gemiddelde levensverwachting met 1 jaar toeneemt. Op dit moment staat de AOW-leeftijd voor de jaren tot 2030 vast. Als volgt: 67 jaar (2024 – 2027) en 67 jaar en drie maanden voor 2028 en 2029. De AOW-leeftijd staat overigens los van de pensioenrichtleeftijd die het werknemerspensioen (2e pijler) volgt.

Uiteindelijk bepaalt de werknemer zelf wanneer hij met pensioen gaat. Op AOW-leeftijd of eerder of later.

Hij kan dus eerder met pensioen gaan, afhankelijk van zijn persoonlijke situatie en de minimale pensioenleeftijd opgenomen in de pensioenovereenkomst. In de pensioenovereenkomst leggen werkgever en werknemer de gemaakte afspraken vast. Het pensioen dat vervolgens tot stand komt vormt de tweede pijler.  

Tweede pijler, pensioenaanvulling via de werkgever

De tweede pijler is de aanvullende pensioenregeling die de werkgever vrijwillig of verplicht aanbiedt. Voor een werkgever is een goede pensioenregeling een manier om werknemers te behouden en aan te trekken. Voor werknemers is pensioen een belangrijke bouwsteen ter verhoging van het inkomen bij ouderdom, overlijden of arbeidsongeschiktheid. Alleen een inkomen uit de eerste pijler op sociaal minimumniveau is immers voor de meesten karig.

Een pensioenregeling kan alleen tot stand komen doordat de werkgever deze aanbiedt en de werknemer het aanbod accepteert. Over de mogelijkheden voor de werknemer het aanbod niet te accepteren meer in het zesde deel van de kennisbank.

De werkgever kan een ouderdoms-, nabestaanden- en/of arbeidsongeschiktheidspensioen aanbieden. Daarnaast een aantal aanverwante verzekeringen zoals een ANW-hiaat verzekering en een verzekering om de premie voor rekening van een verzekeraar voort te zetten als er sprake is van arbeidsongeschiktheid. Het vierde deel van deze serie gaat dieper op deze materie in.   

Derde pijler, privé aanvullingen

Aanvullende in privé af te sluiten producten kunnen een lijfrenteverzekering of lijfrenterekening zijn. Of gewone spaar- en beleggingsrekeningen kunnen de AOW en het werknemerspensioen(en) aanvullen.

Veel aanbieders van lijfrenteproducten noemen in hun advertenties het product een privé of aanvullend pensioen. In werkelijkheid zijn het in privé af te sluiten producten tussen aanbieder en consument. Een pensioen is anders en is alleen tussen een werkgever en werknemer overeen te komen en niet rechtstreeks tussen een aanbieder van een product (vermogensbeheerder, bank, verzekeraar) en een consument. Ze kunnen wel prima dienen ter aanvulling van de inkomsten.

De derde pijler optimaliseert of is de oudedagsvoorziening voor ondernemers. Meer daarover is te lezen in het artikel ‘Pensioenopbouw ZZP – begin met een plan‘.

De derde pijler kan een niet optimale pensioenopbouw aanvullen. Het gaat altijd om de wensen én de persoonlijke situatie van de werknemer wat voor hem het beste past. In de derde pijler kan hij precies op maat zijn inkomsten voor later aanvullen, in de tweede pijler krijgt hij ook steeds meer keuzes om het pensioen beter op zijn wensen te laten aansluiten.

Daarnaast kan de derde pijler met of zonder belastinguitstel interessant zijn voor ondernemers (zelfstandig ondernemers en directeur grootaandeelhouders).

Belastingvoordeel

Bij pensioen is bijna altijd sprake van belastinguitstel. De omkeerregel maakt pensioen extra aantrekkelijk. Meer informatie over de omkeerregel is te vinden in het tweede deel van deze serie, ‘Belastinguitstel stimuleert pensioenopbouw‘.

Vragen of wenst u een onafhankelijk pensioenadvies? Neem gerust contact op.

Bijgewerkt op 5 mei 2025.