Leenrestrictie pensioenfondsen

Er zijn veel bedrijfstakpensioenfondsen die ervoor kiezen de zogenoemde leenrestrictie op te heffen. Wat ze daarmee bedoelen is dat pensioenfondsen die een solidaire premieregeling uitvoeren de mogelijkheid hebben om jongeren meer dan 100% beleggingsrisico te laten lopen. Deze hogere risicoblootstelling kan volgens de prognoses tot meer rendement leiden. Als dat maar goed gaat.

Opheffen leenrestrictie werkt als volgt

Iedere pensioenuitvoerder belegt het geld van haar deelnemers in zakelijke waarden.

Zakelijke waarden

Zakelijk waarden zijn risicodragende beleggingen zoals onder andere vastgoed, aandelen en grondstoffen. Het risico van zakelijke waarden is hoog. Dat hoeft geen probleem te zijn als de looptijd lang is (de periode tot het bereiken van de pensioenleeftijd) en er met regelmaat nieuwe premies worden geïnvesteerd in de pensioenregeling. Ongeveer 15 – 20 jaar voor pensioenleeftijd wordt het persoonlijk pensioenvermogen veiliggesteld door defensiever te gaan beleggen. Dit wordt ook wel een lifecycle-belegging genoemd.

Nog meer risico leidt tot meer rendement?

Jongeren lenen van oudere generaties

Het opheffen van de leenrestrictie maakt het mogelijk dat pensioenuitvoerders meer beleggen dan dat zij in kas hebben. Binnen het pensioenfonds lenen de jongere deelnemers geld van oudere generaties waardoor er tot 150% in zakelijke waarden kan worden belegd. De leenrestrictie wordt op deze manier opgeheven. De verwachting is dat dit extra risico voor een hoger rendement zorgt. Dat klopt als de beleggingen het goed doen.

Zonder risico, geen rendement. Echter wordt er door het opheffen van de leenrestrictie niet te veel risico genomen?

En daar zit dan ook meteen het risico. Door met meer geld te beleggen dan dat de betreffende deelnemer zelf bezit kunnen de winsten toenemen. En andersom geldt hetzelfde, de verliezen zijn ook groter. Is dat wel prudent? Meer over prudent beleggen in het gelijknamige artikel.  

Scenario-analyses zijn slechts een prognose, de toekomst is niet te voorspellen

Het gevaar is dat de pensioenfondsen die deze methodiek (willen) toepassen zich blindstaren op scenario-analyses die vaak niet uitkomen. Het leven en de wereld verrast ons nou eenmaal met grote regelmaat. Als de beleggingen aan het begin van de beleggingsperiode dalen zijn de verliezen moeilijker goed te maken. Daarnaast is de jonge deelnemer minder flexibel. Als hij tussentijds van baan verandert en de deelnemer staat op verlies dan zorgt een waardeoverdracht ervoor dat het eerder opgelopen verlies wordt verzilverd.

Begrijpen de deelnemers dit risico? Bij een solidaire premieregeling kan de deelnemer dit extra risico niet vermijden, het pensioenfonds bepaalt.

Hoe goed zijn deze risico’s uitgelegd bij eerdere risicopreverentieonderzoeken? Het gaat om de vragen die daarbij zijn gesteld en de uitleg. Als de deelnemers het risico kennen willen zij dan niet liever meer premie betalen voor een hoger pensioen dan het nemen van de geschetste extra risico’s?  

Misschien heeft u aanvullende ideeën waarom het nemen van dit extra risico wel verstandig is? Ik hoor het graag.

Als u een bewust en onafhankelijk pensioenadvies wenst ben ik u graag van dienst. Contact.

Bijgewerkt op 20 maart 2025.