Pensioenen verlagen

Pensioenfondsen kunnen (ook in het nieuwe pensioenstelsel) in uitzonderlijke gevallen de pensioenen verlagen. Ook wel korten genoemd. Als er echt niets anders op zit. De oud-deelnemers zijn daar natuurlijk niet enthousiast over. Pensioenfonds Reiswerk was een pensioenfonds dat er niet goed voor stond. Uiteindelijk zijn de pensioenen eerst verlaagd en daarna overgedragen naar een andere pensioenuitvoerder (waardeoverdracht). Belanghebbenden zijn het niet met de korting eens en gaan naar de rechter. De kantonrechter stelt ze in het ongelijk. Vervolgens gaan de oud-deelnemers naar het hof. Het oordeel van het hof heb ik in dit artikel samengevat.

Eerst verlagen daarna de pensioenen overdragen

Pensioenfonds Reiswerk verkeerde al jaren in slecht weer. Er was te weinig pensioenkapitaal aanwezig om aan de lange termijn verplichtingen te kunnen voldoen. De Nederlandsche Bank hield hun in het vizier en uiteindelijk is het pensioenfonds opgehouden te bestaan (liquidatie pensioenfonds genoemd) en is de waarde dus overgeheveld naar een andere pensioenuitvoerder. Het Pensioenfonds Grafische Bedrijven (PGB). Dit magneetfonds trekt niet branche-gerelateerde bedrijven aan. PGB heeft namelijk meer dan tien jaar geleden de werkingssfeer van het pensioenfonds sterk verruimd. Belangrijker voor dit artikel: PGB ontving de waarde pas nadat de 60-plussers met 9,09% en de jongeren met een dubbel percentage waren gekort. Ten tijde van het hoger beroep zijn de pensioenen van de oud-deelnemers in Reiswerk door PGB met 15% geïndexeerd. Dit staat los van de beoordeling maar is wel een opmerkelijk detail.

453 oud-deelnemers vechten pensioenkorting aan

In hoger beroep overtuigen de oud-deelnemers Hof Amsterdam niet met hun argumenten. De eisers stellen onder andere dat art. 134 Pensioenwet niet toegepast had mogen worden en ze beroepen zich op de artikelen 17 en 52 lid 1 EU Handvest. Ik loop de beoordeling in stapjes met u door.  

Noodmaatregel opgenomen in de Pensioenwet (art. 134 PW)

Het hof vindt voldoende aangetoond dat het eigen vermogen van Pensioenfonds Reiswerk ook na aanwending van alle overige beschikbare middelen (binnen een redelijke termijn) onvoldoende was. De pensioenen werden verlaagd om erger te voorkomen. Daarmee voldoet Reiswerk aan art. 134 en staat art. 20 Pensioenwet ook niet in de weg. Art. 20 PW: ‘In geval van een wijziging van een pensioenovereenkomst worden de tot het tijdstip van wijziging opgebouwde pensioenaanspraken en de pensioenrechten niet gewijzigd, behoudens het bepaalde in de artikelen 76, 78, 83 en 134’.

Daarnaast heeft Reiswerk voldoende aannemelijk gemaakt dat zij alternatieve scenario’s heeft onderzocht en afgewogen en in redelijkheid heeft besloten de pensioenen collectief aan PGB over te dragen.

Leeftijdsgerelateerd korten, mag dat?

Ook de gedifferentieerde kortingen van 18,18% voor 60-minners en 9,09% voor 60-plussers kan de terughoudende toets van het hof doorstaan. Niet is in geschil dat daarmee in absolute zin de kortingen voor iedereen gelijk zijn uitgevallen, terwijl van die uitkomst de evenwichtigheid niet is weersproken.

Beroep op artikel 52 lid1 EU Handvest

Een beroep op art. 52 lid 1 EU Handvest slaagt niet omdat een inbreuk op EU grondrechten is toegestaan als de inbreuk:

• bij wet is gesteld;
• de wezenlijke inhoud van het recht eerbiedigt;
• het algemeen belang dient; en
• proportioneel is.

Aan deze voorwaarden is voldaan.

Artikel 17 EU Handvest?

De argumenten waarop de oud-deelnemers de toepasselijkheid van artikel 17 EU Handvest baseren gaan niet op. Uit een door eisers zelf aangehaald arrest volgt dat het in artikel 17 EU Handvest beschermde eigendomsrecht geen recht geeft op een pensioen van een bepaalde hoogte.

Het hof gaat dus mee met de uitspraak van de kantonrechter.

Heeft u zelf een vraag of een onafhankelijk pensioenadvies nodig? Ik ben te bereiken via: contact.

Bijgewerkt op 28 augustus 2025.