Pensioenoplossing ZZP’ers

In dit artikel schets ik een mogelijke pensioenoplossing voor ZZP’ers (zelfstandigen zonder personeel). De aanleiding daartoe vormen eerdere berichten van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS meldde dat één op de vijf ondernemers weinig financiële buffers heeft, een eerder onderzoek van hetzelfde bureau toonde aan dat één op de vier niets voor later reserveert. Pensioen opbouwen ZZP’ers: hoe, hoeveel en een niet te vrijblijvende pensioenoplossing. Dat zijn de onderwerpen die in dit artikel worden behandeld.

Pensioen ZZP

Hoe kan de pensioenopbouw voor alle ZZP’ers worden verbeterd? Immers, alleen een AOW-uitkering (1e pijler) is geen luxe waardoor een serieuze aanvulling vaak noodzakelijk is. Een aanvulling in de tweede of derde pijler kent vele mogelijkheden. De pijlers zijn beschreven in het artikel ‘Pensioenvoordelen‘.

Nieuw pensioenstelsel

In het pensioenakkoord zijn wel afspraken gemaakt over een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (overigens nog onder constructie) maar niet over een verplichte pensioenreservering. 

Inmiddels (april 2025) is het initiatiefwetsvoorstel Zelfstandigenwet gepubliceerd. De zelfstandige behoudt in dit wetsvoorstel de vrijheid om zelf een voorziening vorm te geven. Echter om voor de zelfstandigentoets te slagen is er een proportionele bijdrage voor een voorziening bij pensionering vereist. Wat is proportioneel? Ik hoop dat zo spoedig mogelijk te laten weten.

Pensioen opbouwen ZZP’ers mogelijkheden te over

ZZP’ers (en niet te vergeten directeur grootaandeelhouders) kunnen zelf pensioen opbouwen. Er zijn veel mogelijkheden. Zoals:

• een bankspaarrekening;
• beleggingsrekening;
• lijfrentevoorziening (nieuwe ontwikkelingen te lezen in het artikel ‘Lijfruimte’); en
• mogelijk een vrijwillige voortzetting in de oude werknemerspensioenregeling. Meer over deze manier van pensioen opbouwen ook voor ZZP’ers is te lezen in het artikel ‘Voortzetting pensioen na ontslag‘ etc.

Welke vorm van pensioenopbouw het beste bij de ZZP’er past, is afhankelijk van de persoonlijke situatie.

Een totaaloverzicht van alle mogelijkheden inclusief voor- en nadelen is te lezen in het artikel ‘ZZP pensioen – begin met een plan‘.

Wordt er wel voldoende voor later gespaard?

Waar het om gaat is dat er in voldoende mate wordt gespaard. Veel zelfstandigen sparen wel voor later echter vaak is het bedrag dat er wordt gespaard te laag. Hoeveel er wordt gespaard, daar gaat het om rekening houdende met de behoeften van de ondernemer. Voor beleggen geldt hetzelfde.

‘Hoeveel’ is er later nodig?

Hoeveel er moet worden gespaard is afhankelijk van het huidige bank-, beleggingssaldo, lijfrentevoorzieningen, eerdere pensioenopbouw, de persoonlijke wensen en situatie (leningen, hypotheek, kans op een erfenis) enzovoort.

Er wordt veel duidelijk na het maken van een financieel plan. Echter de uitkomst (een minimale spaarverplichting) kan de zelfstandig ondernemer beïnvloeden door zijn financiële wensen voor later dusdanig te verlagen dat hij alsnog niet of nauwelijks spaart.

Hoe een te lage inleg voorkomen? Er zijn oplossingen waarvan ik er één beschrijf.

Pensioenoplossing, niet te vrijblijvend graag

Onbelast sparen/beleggen

Pensioen kent in Nederland het zogenoemde E.E.T. – systeem. De ondernemer of werknemer spaart onbelast.

• de belastingheffing en afdracht premie volksverzekeringen worden uitgesteld (Exempt);
• over het vermogen wordt tijdens de opbouwperiode geen belasting betaald (Exempt); en
• de uitkeringen zijn pas belast op pensioendatum (Taxed).

Het bovenstaande systeem kan een ZZP’er toepassen. Door een lijfrentevoorziening aan te gaan of zijn werknemerspensioen voort te zetten.

Of belast sparen/beleggen

Een ZZP’er kan ook pensioen opbouwen door ‘andersom’ te sparen; Taxed, Taxed, Exempt. Het vermogen wordt tijdens de opbouwperiode belast waardoor deze vorm van zelfstandige pensioenopbouw tot op heden niet wordt gestimuleerd. In 2020 kreeg de belastingdienst dan ook gelijk van de rechter door het vermogen van een alternatieve pensioenopbouwer te belasten. Te lezen in het artikel ‘Pensioenopbouw Box 3 belast‘.

Minimale investering pensioen ZZP   

Het onbelast of belast sparen/beleggen is interessant echter de hoogte van de inleg is van doorslaggevend belang. Ik ga een richtbedrag vaststellen. Voor iedereen gelijk, ter voorkoming van oneerlijke concurrentie tussen ondernemers. Met de inleg wordt een inkomen voor later opgebouwd bovenop de AOW en eerdere werknemerspensioenen.

Idee voor een richtbedrag

Een richtbedrag zou het jaarlijks vast te stellen pensioentekort kunnen zijn: de jaarruimte. Eenvoudig te berekenen bij de aangifte inkomstenbelasting. Echter sinds deze jaarruimte met inwerkingtreding van het nieuwe pensioenstelsel is verdubbeld zou een richtbedrag van 50% van de nieuwe jaarruimte ook voldoende kunnen zijn. Het moet wel te betalen blijven.

De ondernemer is dus vrij waarin hij belegt/spaart. Als hij al voldoende heeft gespaard wordt de ondernemer vrijgesteld van de verplichting om nog meer pensioen op te bouwen.

Andere ideeën pensioen opbouwen ZZP’ers?

De in dit artikel geschetste pensioenoplossing voor ZZP’ers zorgt ervoor dat de concurrentiepositie onderling niet verslechtert. Iedere ondernemer doet immers mee. ‘Hoe’, daar is de ondernemer vrij in. Zelf voldoende pensioen opbouwen wordt op deze manier verplicht maar blijft wel vormvrij. Daarnaast neemt het inkomen en welzijn voor later collectief toe. Daar is iedereen bij gebaat. 

Betere/andere ideeën? Ik hoor ze graag. Bijvoorbeeld via het contactformulier.

Bijgewerkt op 2 januari 2025.