Ondernemingsraad pensioen

Als ondernemingsraad (OR) heeft u medezeggenschapsrechten. Zoals een instemmingsrecht bij een pensioenwijziging. Een personeelsvertegenwoordiging (PVT) heeft geen instemmingsrecht maar wel adviesrechten. Tenzij er sprake is van een cao. Dan hebben de PVT en OR geen of minder rechten bij een vaststelling, wijziging of intrekking van de pensioenregeling.  

Bij een pensioenwijziging is het verstandig dat de ondernemingsraad pensioen zo vroeg mogelijk in het proces wordt betrokken. De inhoud van de huidige pensioenregeling is het startpunt. Is er sprake van een volwaardige of van een basisregeling, worden er garanties geboden, welke keuzes kunnen er tijdens de looptijd of op pensioendatum worden gemaakt? Noodzakelijke informatie van waaruit de werkgever en de OR gaan onderhandelen. In dit artikel bespreek ik een aantal situaties waarmee u als lid van de ondernemingsraad te maken krijgt. 

Ondernemingsraad pensioen naar premiebelofte

Van een gegarandeerde pensioenuitkering (meestal een middelloonregeling) naar een
premieovereenkomst was en blijft de meest voorkomende pensioenwijziging. Het nieuwe pensioenstelsel laat werkgevers geen andere keuze, alle middelloonregelingen moeten worden omgezet naar premieovereenkomsten. Een premieovereenkomst in de vorm van een solidaire premieovereenkomst, flexibele premieovereenkomst of premie-uitkeringsovereenkomst. De verschillen tussen deze vormen zijn terug te lezen in het artikel ‘Het nieuwe pensioencontract‘.  

Verschillen in garanties en beloften

Een middelloonregeling belooft een uitkering, een premieovereenkomst een premie. Bij een premieovereenkomst wordt met de premie een pensioenkapitaal opgebouwd. Het kapitaal is afhankelijk van de beleggingsresultaten en de inleg. Met het pensioenkapitaal wordt op
pensioendatum het pensioen gekocht. De hoogte van het pensioen is afhankelijk van de hoogte van het pensioenkapitaal, de marktrente, de overlevingskansen en de tarieven van de pensioenuitvoerder. Kortom: 

Bij een premieovereenkomst zijn er veel variabelen die de hoogte van het uiteindelijke pensioen bepalen.

Kapitaalopbouw en uitkeringsfase premieovereenkomst

De premie-inleg is leeftijdsonafhankelijk vanaf inwerkingtreding van de Wet toekomst pensioenen. Ongeacht de leeftijd spreken werkgever en werknemers een vast premiepercentage af. Dat wil dus zeggen dat de premie-inleg alleen op basis van inkomen en werkuren mag verschillen. 

Voor bestaande werknemers kan er worden gekozen het huidige in leeftijd oplopend premiepercentage te eerbiedigen. Meer daarover in het artikel ‘Eerbiedigende werking‘. Als van deze eerbiediging gebruik wordt gemaakt ontstaan er twee pensioenregelingen die van elkaar verschillen qua premie-inleg. Het is de bedoeling dat het uiteindelijke pensioenresultaat niet te veel verschilt. Meer over deze en andere wijzigingstrajecten is te lezen in het uitgebreide artikel ‘Pensioenwijzigingen‘. 

Agenda komende jaren

Voordat ik verder ga met het beschrijven van veel voorkomende wijzigingstrajecten is de agenda met uiterste data belangrijk. Vormgegeven in een schema. Verschillende onderdelen van de pensioentransitie moeten namelijk voor een bepaalde datum zijn afgerond. Afhankelijk van de actie en het type pensioenuitvoerder. 

Pensioentransitie verschillend per pensioenuitvoerder

Pensioenregeling ondergebracht bij een pensioenfonds 

Als de pensioenregeling bij een pensioenfonds is ondergebracht bestaat er een kortingsrisico. Een pensioenfonds is tot een verlaging (korting) van de pensioenen genoodzaakt als de dekkingsgraad te laag blijft. De aanhoudende lage marktrente zorgde tot 2022 mede voor een lage dekkingsgraad. De regels zijn tijdelijk versoepeld voor pensioenfondsen die de intentie hebben de bestaande pensioenen over te hevelen naar de nieuwe regeling. Ook wel invaren genoemd. Door de versoepelde regels hebben veel pensioenfondsen in 2022 de pensioenen kunnen verhogen (indexeren). Het kan verkeren.   

Pensioenregeling ondergebracht bij een verzekeraar

Uitkeringsovereenkomst (middelloonregeling)

Bij een verzekeraar speelt het risico van een pensioenverlaging niet. Verzekeraars garanderen een minimaal pensioen. Verzekeraars kunnen echter bij het aflopen van de uitvoeringsovereenkomst met de werkgever (meestal eens per 5 jaar) wel de premie verhogen. De verhoging was tot medio 2022 aanzienlijk omdat de marktrente laag was. Dus ook hier hadden we te maken met de effecten van de lage marktrente. 

Ondertussen lopen de uitvoeringsovereenkomsten met verzekeraars af en is het verstandig de pensioenregeling aan te passen aan de nieuwe wetgeving. Het uitstellen van de pensioentransitie tot 2028 zorgt voor onnodige risico’s en kosten. Ik heb een whitepaper vol met argumenten geschreven waarom het zo snel mogelijk oppakken van het wijzigingstraject naar het nieuwe pensioenstelsel beter en goedkoper is. Hier is de link: Hoe eerder, hoe beter.    

Premieregeling ondergebracht bij een pensioenfonds, verzekeraar of premiepensioeninstelling

Een kwalitatief hoogwaardige premieovereenkomst houdt rekening met een lage marktrente. De premie-inleg wordt op deze rente afgestemd. Met andere woorden: een hogere premie-inleg vangt de mogelijk nog steeds op pensioendatum lage marktrente op. Een te lage premie zorgt ervoor dat de toekomstige pensioenaanspraken niet gelijkwaardig zijn aan hetgeen eerder is afgesproken/beoogd. De werknemers moeten dan op een andere manier worden gecompenseerd. Bijvoorbeeld in de vorm van extra loon. Pensioen is nou eenmaal een arbeidsvoorwaarde waarbij beide partijen elkaar nodig hebben. De werknemers en OR hoeven namelijk niet zomaar met een versobering akkoord te gaan.  

Meer over de verschillen in premiestaffels is te lezen in het artikel ‘Premieovereenkomst wat is dat?‘. 

Een OR of PVT die de kennis direct paraat heeft maakt het verschil!

Juist bij het communicatie- en instemmingstraject is het kennisniveau van de OR belangrijk. Als onafhankelijk pensioenadviseur kan ik de ondernemingsraad daarbij helpen. Goed voorbereid zullen de onderhandelingen beter verlopen en kan de OR zijn instemmingsrecht optimaal benutten. Zo komen we tot een passend pensioenresultaat.   

Pensioenadvies ondernemingsraad is belangrijk bij complexe pensioenvraagstukken zoals:

• wijziging pensioenovereenkomst;
• verlenging van de uitvoeringsovereenkomst met de pensioenuitvoerder; of
• opstarten nieuwe pensioenregeling.

Advieskosten

De kosten worden doorgaans door de werkgever betaald. Verstandig om vooraf aan de hand van de advieswensen na te gaan hoeveel tijd de pensioenadviseur ondernemingsraad nodig denkt te hebben en de werkgever daarover te informeren.   

Contact opnemen